I. MEŞRUTİYET DÖNEMİ VE GELİŞMELERİ (1876 – 1878)

Osmanlı Devleti’nde Meşrutiyet Dönemi padişahı II. Abdülhamid Han’dır. 

II. ABDÜLHAMİD (1876 – 1909)

Sultan II. Abdülhamid 1876 – 1909 yılları arasında görev yapmış Osmanlı Devleti 34. padişahıdır.  Genç Osmanlılar meşrutiyete yanaşmaması üzerine Sultan Abdülaziz’i tahttan indirmiş ve yerine V. Murat’ı tahta getirmişlerdir. Fakat V. Murat’ın devleti yönetmek için sağlığı elverişli değildi. Bunun üzerine tahta Meşrutiyet’i ilan edeceğinin sözü ile 1876 yılında II. Abdülhamid Han çıkarıldı.

NOT: Osmanlı’da tahtta en kısa süre kalan padişah V. Murat olmuştur.

II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ YAYIN ORGANLARI

Şüküfezar	Çiçek Bahçesi anlamına gelen Şüküfezar, yazarlarının tamamı kadındır. 1886 yılında çıkarılmıştır. İlk Müslüman kadın dergisi olma özelliğine sahiptir.
Hanımlara Mahsus	1895 yılında basılmaya başlanmış kadın dergisidir. Yazar kadrosunda Fatma Aliye Hanım da bulunmaktadır.
Mürüvvet	1887 yılında çıkarılmıştır. Amacı Osmanlı kadınlarını, dünya kadınlarından haberdar etmektir.
Demet	II. Meşrutiyet sonrasında çıkmıştır. Kadın dergisidir fakat yazarlarının çoğu erkeklerden oluşmaktadır. Derginin yazarları arasında Halide Edip de vardır.
Mehasin	1908 – 1909 yılları arasında yayınlanmıştır. İlk renkli yayın yapan kadın dergisidir.
Kadın	1908 yılında basılmıştır. Fatma Aliye Hanım’a ait dergidir.
Sabah	Osmanlı tarihinde ilk kez miladi tarih kullanan gazete olma özelliğine sahiptir.
Tercüman- Hakikat	Abdülhamid Han Dönemi’ne ait olan bu gazetenin kurucusu Ahmet Mithat Efendi’dir. Halkın gazete okuma alışkanlığı kazanması amaçlanmıştır. Tercüman-ı Hakikat dönemin en etkili gazetesidir.
Mizan	Mizancı Murat Bey tarafından kurulan gazetedir.
Tercüman-ı Şark	Şemsettin Sami tarafından çıkarılmıştır.
Tanin	1908 yılında itttihatçılar tarafından çıkarılan gazetedir. Hüseyin Cahit tarafından kurulmuştur.
Volkan	Derviş Vahdeddin tarafından çıkarılmıştır. Volkan gazetesi, 31 Mart İsyanında etkili olmuştur.

II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ’NDE YAŞANAN OLAYLAR

• Meşrutiyet İlanı (1876)
• Kanun-i Esasi İlanı (1876)
• İstibdat Dönemi (1878 – 1908)
• Çırağan Baskını (1878)
• Şeref Sürgünleri (1897)
• Meşrutiyet İlanı (1908)
• 31 Mart Olayı (1909)
• Kanun-i Esasi 1909 Değişiklikleri (1909)  

 I.MEŞRUTİYET’İN İLANI (1876)

Sultan Abdülhamid söz verdiği gibi tahta çıkıp Meşrutiyeti ilan etmiştir. Böylece 1876 – 1878 yıllarını kapsayan Meşrutiyet Dönemi başlamış oldu.

NOT: Meşrutiyet Nedir?

‘’Yönetimde padişah ile birlikte halkında söz sahibi olduğu yönetim şekline meşrutiyet denmektedir.’’

	PADİŞAH /  KRAL	HALK	ANAYASA
MONARŞİ	var	yok	yok
MEŞRUTİYET	var	var	var
CUMHURİYET	yok	var	var

        Monarşi, Meşrutiyet ve Cumhuriyet rejimlerini anlatan tablo

MEŞRUTİYET’İN İLAN EDİLME NEDENLERİ

• Genç Osmanlılar Grubu’nun baskısı
• Osmanlıcılık fikir akımını gerçekleştirme isteği
• Milliyetçilik akımının etkisini azaltma isteği
• Ülkede demokrasiyi sağlayarak parçalanmayı önlemek
• İstanbul Tersane Konferansı’nda Balkan topraklarında çıkan bunalım konusunda Avrupalı devletlerin kararlarını etkilemek

MEŞRUTİYET İLANI İLE YAŞANAN GELİŞMELER

• Osmanlı tarihinde ilk kez rejim değişti.
• Osmanlı tarihinde ilk kez parlamenter sisteme geçildi.
• Halk ilk kez padişah ile birlikte yönetime katıldı.
• Padişah yetkileri sınırlandırıldı.
• Türk tarihinde ilk kez Anayasa (Kanun-i Esasi) ilan edildi.
• Osmanlı Devleti parlamento (Meclis-i Umum) yapısı:

PARLAMENTO	MECLİS-İ AYAN	Padişah tarafından atanmaktaydılar. 40 yaş üstü olmaları zorunludur. Görev süreleri ömür boyudur. Üye sayısı 26’dır. Ayan Meclisi ilk başkanı Server Paşa olmuştur.
	MECLİS-İ MEBUSAN	Halk tarafından seçilmekteydiler. Görev süreleri 4 yıldır. Seçme yaşı 25, seçilme yaşı 30 idi. Erkek olma ve emlak sahibi olma (vergi verme)  şartı vardı. İlk Mebusan Meclisi’nde 69’u Müslüman, 46’sı gayrimüslim olmak üzere toplam 115 vekil yer almaktaydı. Mebusan Meclisi ilk başkanı Ahmet Vefik Paşa olmuştur.

Tanzimat Fermanı,   Islahat Fermanı ve Meşrutiyet İlanının ortak nedenleri nelerdir?

ORTAK NEDENLERİ
Avrupalı devletlerin, Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıkları koruma bahanesi ile imparatorluğun iç işlerine karışmalarını engellemek Rusya’nın Balkanlardaki etkisini kırmak Osmanlı topraklarında yaşayan azınlıkların milliyetçilik akımından daha az etkilenmelerini sağlamak Toplumsal eşitliği sağlayarak azınlıkların devlete olan bağlılığını artırmak
Sadece Tanzimat Fermanı ilanına ait amaç	Mısır sorununda Avrupa’nın desteğini almak
Sadece Islahat Fermanı ilanına ait amaç	Kırım Savaş’ında Avrupa’nın desteğini almak
Sadece Meşrutiyet ilanına ait amaç	İstanbul Tersane Konferansı’nda Avrupa’nın desteğini almak

 

KANUN-İ ESASİ (1876)

• Türk tarihinin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi 1876 yılında Meşrutiyet Dönemi içerisinde ilan edilmiştir.
• Başkanlığının Mithat Paşa tarafından yapıldığı kurul tarafından hazırlanmıştır.
• Prusya ve Belçika anayasaları, Kanun-i Esasi’nin hazırlanmasında temel alınmıştır.
• Osmanlı Devleti egemenliği ‘’İmparatorluk Osmanoğulları soyundan gelen en büyük erkek tarafından yönetilecektir’’ ibaresi ile Osmanlı hanedanına bırakılmıştır.

NOT: Kanun-i Esasi’de siyasi partiler ile ilgili bir hüküm yer almamaktır. Bu yüzden I. Meşrutiyet Dönemi içerisinde çok partili bir meclis yoktur.

• Padişah yetkileri anayasa ile kısıtlanmıştır. Fakat bu kısıtlama oldukça küçük çaplıdır.
• Yürütme organı, padişaha bağlıdır. Yasama organı da padişahın otoritesindedir.
• Kanuni Esasi maddelerine göre, padişahın dokunulmazlığı vardı. Bir kanunu sınırsız sayıda veto edebilme yetkisine sahipti. Ayrıca soruşturmaya dayanarak bir kişiyi sürgün ve idam edebilir, istediği zaman meclisi kapatabilirdi.
• Hükümet, padişaha karşı sorumludur.
• Anayasaya göre devletin başkenti İstanbul, resmi dili Türkçe, dini İslam’dır.

Bir sonraki kpss tarih konusu İstidat Dönemi ile devam etmektedir.