KULLE-İ CEDİDE: RUMELİ HİSARI
Rumeli Hisarı , Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde İstanbul’un fethi için inşa edilmiş olan hisardır.
İçindekiler
KISACA RUMELİ HİSARI
Boğazkesen Hisarı olarak da bilinen Rumeli Hisarı, Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet ( II. Mehmet ) tarafından 1452 yılında mimar Muslihittin’e yaptırmıştır. 4 ay gibi çok kısa bir sürede yapılan hisar İstanbul Boğazı’nın en dar kesiminde Anadolu Hisarı’nın tam karşısına yaptırılmıştır.
Rumeli Hisarı , Boğazkesen Hisarı dışında Başkesen Hisarı, Yenihisar, Yenicehisar, Yeni Kale, Kulle-i Cedide, Nikhisar gibi isimlerle de anılmıştır.
RUMELİ HİSARI NE ZAMAN YAPILDI?
Sarıyer’de bulunan Rumeli Hisarı’nın yapımına 15 Nisan 1542 tarihinde başlanmıştır. Yapımı sadece dört ay sürmüştür.
RUMELİ HİSARI’NIN YAPILMA AMACI
Dönemin padişahı olan Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethetmeden önce Boğaz’dan gelebilecek saldırılara karşı Rumeli Hisarı’nı yaptırmıştır. İstanbul’u alabilmek için öncelikle boğazdan gelebilecek olan yardımları engellemeliydi. Bu amaçla Rumeli Hisarı’nı yaptırmıştır.
RUMELİ HİSARI YAPIMI
1452 yılının Nisan ayında yapımına başlanan Rumeli Hisarı’nın bir bölümü bizzat Fatih Sultan Mehmet’in denetimi altında yapılmıştır. Güvenliğin sağlanmasına önem veren II. Mehmet diğer bölümlerden her birinin denetimi için Paşa atamıştır.
Güvenliği sağlamak amacı ile önce kıyıda bulunan 22 metre yüksekliğindeki Halil Paşa Kulesi inşa edilmiştir. Ardından ise tepe üzerinde yer alan silindirik planlı 28 metre yüksekliğindeki Saruca Paşa Kulesi ve 21 metre yüksekliğe sahip olan silindirik planlı Zağanos Paşa Kulesi yapılmıştır. Rumeli Hisarı’nın en büyük burçlarından olan bu kuleler, denetimini yapan paşaların isimleri ile anılmaktadır.
Rumeli Hisarı, daha sonraları Osmanlı Devleti’nde siyasi suçlular için hapishane olarak kullanılmıştır.
Evliya Çelebi Rumeli Hisarı’ndan şu şekilde bahsetmiştir*:
Etrafında hendeği yoktur. Cürmü dairen madar altı bin adımdır. Duvarının kaddı kırk ziradır. Üç kalesi seksen zira mekkidir. Her biri kehkeşanasa asümana ser çekip ta zirvei ala alemi dibinde göz göz dizdeban kuleciği vardır. Her biri onar tabaka höcrelerdir.
Padişah bir adama gazap etse Mim kalesine hapsederler. Üç kapısı vardır. Biri şimale nazır (Dağ Kapısı), diğer aşağı şehre nazrı (Hisarca Kalesi), üçüncüsü demir pencereli (Sel Kapısı) dir. Daima mesduttur. Yüz beş pare topu vardır. Amma lebideryada boğaza nazır bir tepede içine adam sığar Balyemez ve Şayka topları var. Kale Dizdarı ve üç yüz kadar neferat gece ve gündüz amade dururlar. Kale içinde kayalarda kırlangıç aşiyanı gibi yüz seksen kadar neferat haneleri vardır. Bir minareli Ebülfetih Camiii, iki mescidi, iki buğday ambarı var. Başka imaret yoktur.
GÜNÜMÜZDE RUMELİ HİSARI
Rumeli Hisarı günümüzde müze olarak kullanılmaktadır. 1953 yılında hisar restore edilmiş ve 1968 yılında Hisarlar Müze Müdürlüğüne bağlı olarak ziyarete açılmıştır. Müze ile ilgili detaylı bilgiye sahip olmak için https://muze.gov.tr/muze-detay?DistId=MRK&SectionId=HIS01 linkine tıklayabilirsiniz.
