SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ VE MİSAK-I MİLLİ KARARLARI (12 OCAK 1920)
12 Ocak 1920 yılında Padişah Beyannamesi okunmuş ve Son Osmanlı Mebusan Meclisi açılmıştır.
Bu yazımızda Son Osmanlı Mebusan Meclisi Başkanı kimdir, Son Osmanlı Mebusu Meclisi nerede toplanmıştır, Misak-ı Milli ne demek, Misak-ı Milli kararları nelerdir, Misak-ı Milli nerede kabul edildi, İstanbul’un resmen işgalinin sonuçları nelerdir gibi soruların cevaplarını vereceğiz.
İçindekiler
SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ
- Son Osmanlı Mebusan Meclisi başkanlığını Celaleddin Arif Bey yapmıştır.
- Mecliste Temsil Heyeti tarafından Vatanın Kurtuluşu anlamına gelen Felah-ı Vatan Grubu kurulmuştur. Başkanı ise Rauf Orbay olmuştur.
- Misak-ı Milli metni Son Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından kabul edilmiştir. Misak-i Milli’nin kabulü Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nin aldığı son karar olmuştur.
NOT: Son Osmanlı Mebusan Meclisi ilk olarak Reşat Hikmet Bey başkanlığında yapılmıştır. Ardından ise başkan Celaleddin Arif Bey olmuştur. Kısaca Osmanlı Mebusan Meclisi son başkanı Celaleddin Arif Bey’dir.
SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ’NİN ALDIĞI SON KARAR: MİSAK-I MİLLİ KARARLARI (28 OCAK 1920)
- Bazı maddelerinde Wilson İlkelerinin de esas alındığı Misak-ı Milli Kararları ile Milli Mücadele’nin ilkeleri belirlenmiştir. Fakat kararların bulunduğu belge padişah tarafından onaylanmamıştır.
NOT: Misak-ı Milli’nin mecliste kabulü ile Milli Mücadelenin siyasi programı da Mebusan Meclisi tarafından onaylanmış oldu.
- Misak-ı Milli kararlarının kabulü ile Erzurum ve Sivas Kongreleri kararları da onaylanmış oldu. Fakat Misak-ı Milli daha geniş kapsamlı olduğu için Erzurum ve Sivas Kongrelerinde yer almayan bazı konular burada yer almıştır.
NOT: Misak-ı Milli’de yer alıp Erzurum ve Sivas Kongrelerinde yer almayan konular aşağıdadır:
Boğazlar Konusu
Osmanlı Borçları
Kapitülasyonlar
- Misak-ı Milli kararlarında yer alan tüm konular:
Kapitülasyonlar
Boğazlar
Osmanlı Borçları
Referandum
Sınırlar
Azınlıklar
NOT: Misak-ı Milli kararları içerisinde Ulusal Egemenliğe yönelik bir karar yoktur.
MİSAK-I MİLLİ KARARLARI NELERDİR?
Kararlar anlaşılması bakımından sadeleştirilerek ve yorumlanarak yazılmıştır.
- Ulusal Sınırlar içerisinde vatan bir bütündür, bölünemez.
‘’Bu karar ilk kez Erzurum Kongresinde kabul edilmiştir.’’
- Boğazlar, Marmara’nın güvenliği sağlandığı ölçüde dünya ticaretine açılacaktır.
- Kars – Ardahan – Batum; Arap Memleketleri ve Batı Trakya’da halk oylaması yapılacaktır.
‘’Bu madde ile ulusal eşitlik amaçlanmıştır.’’
- Siyasi, mali ve hukuki gelişmelerimizi engelleyen her türlü kısıtlamalar, kapitülasyonlar kaldırılacaktır.
‘’Kapitülasyonlara ilk kez karşı çıkıldı.’’
- Osmanlı Devleti’nden kalan dış borçlar, Osmanlı’dan ayrılan diğer ülkelerle eşit şekilde paylaştırıldığı takdirde ödenecektir.
‘’Osmanlı borçlarıyla ilgili ilk kez karar alındı.’’
- Azınlıkların hakları komşu ülkelerdeki Türk ve Müslüman halklara verilen haklar kadar olacaktır.
‘’Bu madde ile ulusal eşitlik amaçlanmıştır. Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli ortak kararıdır.’’
İSTANBUL’UN RESMEN İŞGALİ VE MEBUSAN MECLİSİNİN DAĞITILMASI
Misak-ı Milli Kararlarının ardından İstanbul, İtilaf Devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir.
‘’16 Mart 1920 tarihinde İstanbul, İtilaf Devletleri tarafından resmen işgal edilmiştir. İtilaf Devletleri, İstanbul Şehzadebaşı Karakolu’nu basarak 15 askerimizi şehit etmiştir.’’
- Mustafa Kemal’e, İstanbul’un işgali ile ilgili bilgi ilk olarak Mim Mim Grubu tarafından gönderilmiştir. Fakat Mustafa Kemal’e işgal ile ilgili net bilgi telgrafçı Manastırlı Hamdi Bey tarafından verilmiştir.
NOT: 16 Mart tarihinde gerçekleşen İstanbul’un işgali haberini veren kişi olan Hamdi Bey’e, soyadı kanununda Mustafa Kemal tarafından Martonaltı soy ismi verilmiştir.
- İşgalin üzerine Ali Rıza Paşa Hükümeti istifa etmiş yerine Salih Paşa Hükümeti gelmiştir.
- Salih Paşa Hükümeti’nin Milli Mücadeleye ılımlı olması üzerine İtilaf Devletleri’nin zorlamasıyla istifa etmiş ve yerine Damat Ferit Paşa Hükümeti kurulmuştur.
- 11 Nisan 1920 tarihinde Son Osmanlı Mebusan Meclisi dağıtılmıştır.
‘’İtilaf Devletleri, Mebusan Meclisi’ni basması üzerine bazı milletvekilleri kaçarak Ankara’ya gelmiştir. Kaçamayıp yakalananlar ise Malta’ya sürgüne yollanmıştır.’’
İstanbul’un İşgali Üzerine İngilizlerin Açıklamaları
- İşgal geçicidir. Amaç ise padişahın gücünü artırmaktır.
- Eğer taşrada isyan çıkarsa İstanbul, Türklerden alınır.
- Herkes, saltanat makamının emirlerine uymak zorundadır.
NOT: İngilizlerin yaptığı bu duyurunun ardından Mustafa Kemal ‘’Artık mücadelem padişahı bu hakaretten kurtarmaktır’’ açıklamasını yapmıştır.
İşgal Üzerine Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti’nin Aldığı Önlemler
- İstanbul Hükümeti’yle tüm haberleşme kesilmiştir.
- Geyve (Sakarya) ve Ulukışla (Niğde) demir yolları İstanbul’dan ulaşımı engellemek amacıyla tahrip edilmiştir.
- Vergi toplamak için gelen memurları geri çevirmişlerdir.
- İtilaf Devletlerinin Osmanlı subaylarını tutuklaması üzerine Anadolu’da bulunan İtilaf Devleti subayları tutuklanmıştır.
Bir sonraki Kpss Tarih konusu Milli Mücadele Basın – Yayın Organlarıdır.