GEÇERLİLİĞİ OLMAYAN ANTLAŞMA: SEVR ANTLAŞMASI

Osmanlı Devleti ve müttefiklerinin Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmış ve Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında 433 maddeden oluşan Sevr Antlaşması imzalanmıştır.

SEVR ANTLAŞMASI TARİHİ

Sevr Antlaşması 10 Ağustos 1920 tarihinde Fransa’nın başkenti Paris’te imzalanmıştır. Bu antlaşmayı imzalayan heyetin içerisinde Sadrazam Damat Ferit Paşa, Mehmet Hadi Paşa, Rıza Tevfik Bey ve Reşat Halis Bey bulunuyordu.

ANTLAŞMANIN İMZALANMASI

Osmanlı Devleti ve müttefikleri olan Almanya, Avusturya – Macaristan ve Bulgaristan 1. Dünya Savaşı’nda yenik düşmüş bunun üzerine 22 Nisan 1920’de San Remo’da toplanacak olan Barış Konferansı’na çağrılmışlardır. İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, ABD, İtalya, Japonya, Yunanistan, Sırbistan) San Remo konferansından sonra her devletle ayrı barış antlaşması imzaladılar. Osmanlı Devleti Hükümeti kendisine önerilen barış antlaşmasını şartlarını ağır buldukları gerekçesi ile imzalamamışlardır.

     Ahmet Tevfik Paşa, kendilerine sunulan barış antlaşmasının şartlarının ‘’devlet kavramı ile bağdaşmadığını’’ bildirmiştir.

Daha sonra yeni sadrazam Damat Ferit Paşa önderliğinde Paris’e tekrar bir heyet gitmiş ve bu heyet 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması’nı imzalamıştır. İmzacı Osmanlı heyetinin içerisinde Sadrazam Damat Ferit Paşa, Mehmet Hadi Paşa, Rıza Tevfik Bey ve Reşat Halis Bey bulunuyordu. Bu antlaşma Osmanlı Devleti’nin imzalamış olduğu son antlaşmadır.

SEVR ANTLAŞMASI MADDELERİ

Osmanlı Devleti’nin bölüşülüp parçalanmasını öngören Sevr Antlaşması maddeleri aşağıda bulunmaktadır.

Başlıca hükümler:

• Sınırlar ile ilgili hükümler : Çatalca’ya kadar bütün Trakya, Ege Adaları ve İzmir Yunanistan’a; Suriye ve Kilikya Fransa’ya; Irak ve Filistin İngiltere’ye ; Edremit’ten Kilikya’ya kadar tüm kıyı şeridi ve On iki Ada İtalya’ya verildi.
• Yeni Devletler : Doğu’da bağımsız bir Ermenistan, Güneydoğu’da bağımsız bir Kürdistan Devleti kurulacak.
• Boğazlar : İstanbul ve Boğazlar İngiltere ile müttefiklerinin işgaline bırakıldı. Boğazların yönetim ve denetimi içinde Osmanlı İmparatorluğu’nun bulunmadığı bir uluslararası kurula bırakıldı.
• Kapitülasyonlar : Osmanlı’nın 1914’te tek taraflı olarak feshettiği kapitülasyonlar daha da ağırlaştırılarak yeniden yürürlüğe konulacak.
• Askeri Konular : Devletin askeri gücü 50.000 kişiye indirilecek, liman, ırmak ve demir yolları uluslararası denetime bırakılacaktı.
• Azınlık Hakları : Osmanlı din ve dil ayrımı gözetmeksizin tüm vatandaşlarına eşit haklar verecek, tehcir edilen gayrimüslimlerin malları iade edilecek, azınlıklar her seviyede okul ve dini kurumlar kurabilecekti.
• Savaş Suçları : Savaş döneminde katliam ve tehcir suçları işlemekle suçlanan kişiler yargılanacaktı.
• Savaş Tazminatı : Devlet savaş tazminatı ödemekle yükümlü kılındı.

SEVR ANTLAŞMASI’NIN GEÇERLİLİĞİ

Padişah adına imzalanan ve Anadolu’nun paylaşılmasını öngören Sevr Antlaşması , Türk ulusunca onaylanmadı. Ve yapılan Kurtuluş Savaşı ile antlaşma hükümsüz kılındı. Sevr Antlaşması’nı imzalayanlar ise TBMM tarafından vatan haini ilan edilmiştir.

İleride Sevr Antlaşması yerine Lozan Barış Antlaşması imzalanacaktır.