AKKA SAVUNUCUSU: CEZZAR AHMED PAŞA
Cezzar Ahmed Paşa, 25 yılı aşkın süre Ortadoğu’nun hakimi Napolyon’a karşı Akka Kalesi’ni savunmuş bir Osmanlı veziridir.
HAYATI (Ö. 1804)
Yugoslavya’nın Bosna kentinde doğmuştur. Gençken İstanbul’a gelen Ahmed Paşa burada bir süre berberlik yapmış ve daha sonra Sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa’nın ordusuna katılarak Mısır’a gitmiştir. Fakat Hekimoğlu Ali Paşa görevinden alınmış ve Ahmed Paşa bunun üzerine Mısır’da kalıp Kölemen Beyi Abdullah’ın hizmetine girmiştir.
CEZZAR ADINI ALIŞI VE BAŞARILARI
Mısır’da kalıp Kölemen Beyi Abdullah’ın hizmetine giren Ahmed Paşa, Cidde yöresinde çöl Arapları tarafından çıkarılan bir ayaklanmanın bastırılmasında görev almıştır. Bu ayaklanma sırasında Abdullah Bey öldürülmüş ve Ahmed Paşa misilleme olarak 70’e yakın Arap’ı öldürmüştür. Bunun üzerine kendisine ‘’deve kasabı’’ anlamına gelen Cezzar adı verilmiştir.
Cezzar Ahmed Paşa başarıları ile gittikçe ünleniyordu. Önce Sayda’da ardından Şam’da görev almış, 1775 yılında ise çıkan bir ayaklanmayı bastırmıştır. Bunun üzerine beylerbeyliği rütbesi ile Akka muhafızlığına atanmış ardından ise vezirliğe yükseltilip Sayda valiliğine getirilmiştir. Rütbesi artan Ahmed Paşa artık geniş yetkilere sahipti. Sahip olduğu geniş yetki ile Suriye’de olan karışıklıkları kısa sürede bastırdı. Daha sonra ise Lübnan ve Filistin’de baş gösteren isyanları da bastırıp ününe ün ekledi.
AKKA SAVUNMASI
Napolyon’un Abubakır’da donanması batırılmış ve küçük bir donanmayla burada sıkışıp kalmıştı. Donanması tüm askerleri için yeterli olmadığından kendisine en yakın bölge olan Sayda’nın tersanesini ele geçirmeliydi. Bu tersaneyi ele geçirmesi için önce Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Akka Kalesi’ni almalıydı. Bu sebeple 1779 yılında askerleri ile birlikte Akka Kalesi’ni almak üzere yola çıkan Napolyon; El-Ariş, Gazze ve Yafa’yı kısa sürede ele geçirip Akka önlerine varmıştır. Bu kaleye defalarca saldırmış fakat hiçbir sonuç elde edememiştir. Bunun üzerine saldırılarını daha da sertleştirmiş ve propagandalar yapıp halkı da kendi yanına çekmeye çalışmıştır.
Kuşatmanın 45. gününe gelindiğinde Fransızlar kalenin Ali Burcu’nu ele geçirmiş fakat Cezzar Ahmed Paşa orada bulunan cephaneliği patlatıp geri çekilmelerini sağlamıştır. 52. güne gelindiğinde ise 3000 askerden oluşan Nizam-ı Cedid ordusu kaleye geldi. Fransız ordusunun iyice yorulması ve yıpranması üzerine Napolyon, kuşatmanın 64. gününde geri çekilme kararı aldı.
Planı Uzakdoğu’yu sömürgeleştirmek olan Napolyon, Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Akka Kalesi önünde durdurulmuş ve planı başarısızlığa uğramıştır. Bunun sonucunda Napolyon şu sözleri söylemiştir:
“Eğer Türkler beni Akka önünde durdurmasaydı, bütün doğuyu ele geçirmek işten bile olmayacaktı”
ÖLÜMÜ (1804)
Cezzar Ahmed Paşa, hayatı boyunca birçok başarı elde etmiş; Sayda ve Şam valisi, Akka muhafızı, Hicaz seraskeri, Emirü’l Hac ve birçok görev üstlenmiştir. Fakat artık yaşlanmış ve amansız bir hastalık olan vereme yakalanmıştı. 1804 yılında ise bu hastalık sonucunda Akka’da gözlerini hayata yumdu.
